Trześcianka to wieś położona w zachodniej części Gminy Narew przy trasie z Narwi do Białegostoku. Jest to największa wieś należąca do Krainy Otwartych Okiennic i liczy około 200 mieszkańców. Miejscowa ludność głównie wyznania prawosławnego trudni się przede wszystkim rolnictwem, część dojeżdża także do pracy do pobliskiej Narwi a nawet do bardziej odległych Hajnówki i Białegostoku.

Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z końca XV wieku, kiedy to istniał tu dwór Trościanica położony przy szlaku z Litwy do Korony; założony między 1494 a 1504 rokiem, obok którego osiedlono przed 1541 rokiem chłopów królewskich starostwa bielskiego. Około 1560 roku „dwor trostjanskij” rozparcelowano i osadzono na nowo wieś Trosczianicze. Miejscowość została bardzo zniszczona podczas najazdu szwedzkiego, po czym odbudowana i ponownie zasiedlona. Ślady dawnego dworu Trościanica istnieją do dnia dzisiejszego jako wzgórek nazywany przez mieszkańców wsi Zamczyskiem. Na skutek wybuchu I wojny światowej, po roku 1915 prawie cała ludność Trześcianki została ewakuowana w głąb Rosji, gdzie przebywała przez następnych kilka lat do roku 1919. Po II wojnie światowej kilka rodzin na stałe wyjechało i osiedliło się w ZSRR. Nazwa Trześcianka jest nazwą topograficzną pochodzącą od nazwy rzeki Trościanica, prawdopodobnie dawnego dopływu rzeki Narew i oznacza rzekę porośniętą trzciną, przepływającą przez zarośla trzcinowe.

Parafia prawosławna w Trześciance

Początki parafii prawosławnej w Trześciance należy datować na XVI wiek, gdyż pierwsza wzmianka o cerkwi w tej miejscowości pochodzi już z roku 1541, jednak miejsce jej lokalizacji może się okazać trudne do ustalenia, bowiem sama wieś znajdowała się wówczas w innym miejscu. Trześcianka ma duże tradycje jako ośrodek oświaty cerkiewnej. W 1887 roku w uroczysku Stawok (przy drodze z Trześcianki do Puchłów) zorganizowano żeńskie i męskie seminarium nauczycielskie przygotowujące kadry nauczycieli do szkół cerkiewno-parafialnych, organizowano tam także kursy rzemiosła ludowego, założono też bibliotekę cerkiewno-parafialną.

W centralnej części wsi, na zadrzewionym placu otoczonym białym murem stoi godna zwiedzenia zabytkowa cerkiew parafialna p.w. Św. Michała Archanioła wzniesiona w latach 1864-1867 na miejscu spalonej w 1835 roku. Jest to cerkiew drewniana, na planie prostokąta, szalowana. Ogrodzenie wokół cerkwi, czyli parkan, zbudowano z polnych kamieni w 1884 roku. Historia budowy świątyni wiąże się z pewną legendą, która głosi, iż dawno temu pewien mężczyzna kupił u Żyda drewno pod budowę domu. Gdy przeciął jedną belkę, posypały się z niej złote monety, które mężczyzna postanowił przeznaczyć na budowę cerkwi. Dzięki jego pomocy finansowej a także dzięki składkom parafian wybudowana została piękna świątynia stojąca w tym miejscu do dnia dzisiejszego. Niegdyś na wieży cerkiewnej znajdował się zegar, który ponoć zawsze wskazywał godzinę dziewiątą, jednak podczas szalowania dzwonnicy zegar zakryto. Przyglądając się cerkwi dokładniej można zauważyć, iż brakuje kawałka krzyża na znajdującego się na dzwonnicy. Ponoć w czasie II wojny światowej niemiecki żołnierz celując w krzyż zniszczył go.

Na cmentarzu parafialnym znajduje się stara drewniana cerkiewka p.w. Ofiarowania Najświętszej Marii Panny z początku XIX wieku, przeniesiona na obecne miejsce z Białowieży pod koniec XIX wieku. Jest to cerkiew drewniana, szalowana, wybudowana na planie prostokąta. Na cmentarzu zachowały się stare nagrobki z końca XIX wieku.

Przy Parafii Prawosławnej w Trześciance znajduje się Prawosławny Dom Pomocy Społecznej, który działa od 2000 roku. Mieści się on w budynku po byłej szkole podstawowej, zlikwidowanej w latach 90. XX wieku i przekazanej cerkwi prawosławnej przez władze samorządowe Gminy Narew. Po przeprowadzeniu kapitalnego remontu połowy budynku, 2 września 2001 roku Metropolita Sawa dokonał aktu poświęcenia Domu Opieki w Trześciance. Początkowo znalazło się tu miejsce zamieszkania dla 10 pensjonariuszy i 2 bezdomnych, zaś obecnie przebywa tu ponad 20 osób.

Trześcianka to wieś staroruska z piękną drewnianą zabudową. Miejscowość zachowała rozplanowanie przestrzenne z okresu pomiary włócznej w XVI wieku, czyli układ obustronnie obudowanej ulicówki. Zabudowa wsi jest zwarta, zagrody gospodarskie są wydłużone i niezbyt szerokie. Ciasno ustawione domy w Trześciance zwrócone są frontami (szczytami) do ulicy, w głębi wąskich podwórzy znajdują się zabudowania gospodarcze. Uwagę przyciąga ich niezwykłe zdobnictwo, piękna ornamentyka zwłaszcza wokół okien, w szczytach i narożach, malowana dodatkowo w jaskrawych, kontrastowych barwach, co jest charakterystyczne dla tego rejonu. Cały XVI wieczny układ wsi objęty jest ochroną konserwatorską a stara, malownicza zabudowa Trześcianki oraz pobliskich wsi Soce i Puchły ze względu na swoje architektoniczne i historyczne walory zyskała miano Krainy Otwartych Okiennic.

WIRTUALNY SPACER PO TRZEŚCIANCE

Miejscowość Trześcianka położona jest na trasie kilku szlaków turystycznych biegnących przez Gminę Narew. Pierwszy z nich to rowerowy Podlaski Szlak Bociani, podążając którym można podziwiać piękne nadnarwiańskie krajobrazy, a przy okazji poznać symbol Podlasia – bociana białego, trwale wpisanego w tutejszy pejzaż. Drugim niezwykle interesującym szlakiem, którego trasa wiedzie przez Trześciankę jest Szlak Świątyń Prawosławnych. Na jego drodze znajduje się wiele godnych zwiedzenia zabytkowych prawosławnych obiektów sakralnych, cerkwi, kapliczek, krzyży wotywnych. Podążając Szlakiem poznać można niezwykle interesującą kulturę prawosławia, tradycje oraz obyczaje ludzi tego wyznania. Innym ważnym szlakiem turystycznym biegnącym przez Trześciankę jest Podlaski Szlak Kulturowy „Drzewo i Sacrum”, stworzony z myślą o ukazaniu piękna drewnianej architektury oraz najciekawszych i najbardziej wartościowych turystycznie miejsc znajdujących się w powiatach bielskim i hajnowskim.

GALERIA ZDJĘĆ

{gallery rows=4 cols=4}obrazki_stron/o_gminie/solectwa/trzescianka{/gallery}