„Nie zgadzasz się z tym, że małe miejscowości są nudne? Działasz lokalnie i leży Ci na sercu tożsamość twojej małej ojczyzny? Zachęcasz innych do odkrywania jej skarbów? Świetnie! Pochwal się tym – zgłoś się do konkursu! ” – tymi słowami Narodowe Centrum Kultury zachęcało mieszkańców małych miejscowości do udziału w konkursie „Odkryj swój skarb”.
Wpłynęły 203 zgłoszenia ze wszystkich województw Polski.
Do konkursu można było zgłaszać działania, których celem jest pielęgnowanie dziedzictwa lokalnego oraz umacnianie tożsamości lokalnej, m.in. w obszarze zabytków, dziedzictwa przyrodniczego, twórczości artystycznej, gwar i dialektów, mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych, sztuki i obrzędowości ludowej, lokalnych historii rodzinnych oraz społecznych czy zwyczajów kulinarnych.
Celem konkursu było wyłonienie dwudziestu najciekawszych inicjatyw edukacyjno –kulturalnych prezentujących dziedzictwo małych i średnich polskich miejscowości. Pięć spośród nich otrzymało nagrody pieniężne: trzy pierwsze miejsca i dwa wyróżnienia.
Inicjatywy zgłaszane do konkursu prezentowały niezwykłą różnorodność działań w obszarze dziedzictwa podejmowanych oddolnie, pochodziły z różnych regionów i dotyczyły wielu tematów. Podobnie jest wśród wyróżnionych przedsięwzięć, które reprezentują wszystkie krainy Polski i niezwykle szeroki zakres działań, m.in.: rekonstrukcje historyczne, nauka gry na regionalnych instrumentach, tworzenie filmów, wydawanie publikacji, ochrona krajobrazu miasta, tworzenie szlaków historycznych i ścieżek edukacyjnych, projektowanie gier miejskich czy budowanie pamięci miejsca przez zbieranie fotografii i przeprowadzanie wywiadów z mieszkańcami.
Wydarzenie pt. "Bogata w makatki drewniana chatka dziadka i babki", które odbyło się podczas Europejskich Dni Dziedzictwa 2019 r. w Socach znalazło się na VI miejscu!
Organizatorzy: Wydział Architektury Politechniki Białostockiej - Koło naukowe ‘mała ARCHITEKTURA’, Fundacja ‘Ocalamy Soce i okolice od zapomnienia’ i Narwiański Ośrodek Kultury.
Inspiracją dla wydarzenia była tradycyjna architektura drewniana licznie występująca na Podlasiu wschodnim, w tym we wsi Soce. Zagadnienie architektury drewnianej jest bardzo pojemne i stanowi niewątpliwie o genius locci oraz o tożsamości kulturowej tych terenów. Unikatowość podlaskich wsi podkreśla ich układ przestrzenny, zachowane do chwili obecnej kolorowe drewniane domy pochodzące z początku XX wieku udekorowane przepięknymi detalami zdobniczymi, a także zróżnicowanie społeczno-kulturowe, mające swoje przełożenie na obrzędowość, folklor i tradycje.
Wydarzenie pt. "Bogata w makatki drewniana chatka dziadka i babki" odbyło się podczas Europejskich Dni Dziedzictwa 2019 r. To inicjatywa z zakresu edukacji regionalnej oparta o tematykę dziedzictwa. Studenci koła naukowego „mała ARCHITEKTURA” przedstawili prezentację pt. „Zaprojektuj swoją podróż po Podlasiu”. Trasa podróży zorientowana była na drewniane obiekty Podlasia o istotnych walorach kulturowych, m.in występujące tutaj licznie kolorowe cerkwie, zewnętrzne dekoracje na domach, elementy ich wyposażania jak kaflowy piec, tkaniny własnoręcznie wyszywane przez gospodynie, makatki, czy układane na łóżkach haftowane poduchy, dawniej stanowiącej posag panny młodej. Ukazano także aspekt duchowy – legendy, podania, pieśni czy tutejszą gwarę, która dziś powoli odchodzi w zapomnienie wraz ze starszym pokoleniem.
Kolejnym etapem były warsztaty architektoniczne dla dzieci, podczas których dzieci wcieliły się w rolę cieśli i zaprojektowały własne projekty elewacji domów. Warsztaty poprzedził mini-wykład na temat architektury drewnianej wschodniego Podlasia, tradycyjnej konstrukcji chat oraz dekoracji występujących na tutejszych domach. Dzieci dowiedziały się jak nazywają się podstawowe elementy domu, kto i jak dawniej wykonywał zdobienia i jakie było ich symboliczne znaczenie w kulturze prawosławnej wsi.
Całemu spotkaniu towarzyszyła wystawa zdjęć studentów Koła prezentująca drewnianą architekturę podlaskich wsi, którą zwiedzający oglądali w plenerze Muzeum wsi Soce (tradycyjnej zagrody złożonej z domu, dwóch stodół i budynku inwentarskiego oraz wolno stojącej piwnicy), które zdobyło I miejsce w Konkursie na Najlepiej Zachowany Zabytek Wiejskiego Budownictwa Drewnianego w Podlaskiem w 2017 roku.
Inicjatywa została wyróżniona w publikacji elektronicznej ”Lokalne Inspiracje” Narodowego Centrum Kultury wśród 20 laureatów konkursu Odkryj Swój Skarb 2019.
Gratulujemy!
Do obejrzenia na stronie:
https://nck.pl/upload/2020/02/lokalne-inspiracje-najlepsze-inicjatywy-konkursu-odkryj-swoj-skarb.pdf?fbclid=IwAR1R-y3cqDSGcM-1gCvlensBph9WR99KrGCinxMO4FJLpw_NRC3yPKnSiqk