Przeprowadzone archeologiczne badania w pradolinie górnej Narwi i nad jej lewobrzeżnymi dopływami potwierdzają, iż ten puszczański obszar był penetrowany przez wędrujące grupy ludzi już w epokach kamienia i brązu. Świadczą o tym znalezione na narwiańskich wydmach narzędzia i fragmenty naczyń ceramicznych.

Zaludnianie tych terenów następowało w X – XV wieku. Świadczą o tym odkryte ślady osad o powierzchni od 1 do 5 ha, które leżały m.in. na lewym brzegu rzeki Narew w miejscowości Narew, na południowym skraju wsi Ancuty, w zachodniej części wsi Makówka, w zachodniej części wsi Chrabostówka i inne. Osadom tym towarzyszyła duża liczba rozproszonych, mniejszych osad. Z osadami nad Narwią związana też była duża osada położona nad Zgnilicą (ok. 5 ha) oraz ślady osad w okolicach Góry Kuraszewo.

W trakcie badań terenowych przeprowadzonych w 1991 roku nie udało się zlokalizować grodzisk, których istnienie zarejestrowali w II połowie XIX wieku dwaj historycy J. Jaroszewicz i F. Pokrowski. Opisali oni w następujący sposób trzy grodziska znajdujące się w okolicach Narwi:

Grodzisko I
„...Na północnej stronie miasta, pomiędzy rzeką Narwią, a jej odnogą, znajdowało się tzw. Zamczysko – okrągły nasyp, na którym według podania stał zamek...”

Grodzisko II
„...Nasyp ziemny zwany Kuraszewo, znajdował się w odległości półtorej wiorsty w górę Narwi, na jej lewym brzegu...”

Grodzisko III
„...Niedaleko Kuraszewa jest (...) takież grodzisko Kudak...”

Ponadto na tyłach parcel północno – zachodniej pierzei rynku znajdował się nasyp o nazwie Papikowa Górka, będący zapewne pozostałością Grodziska rozkopanego pod koniec XVIII wieku.

Skupienie czterech grodów na tak niewielkim obszarze przy założeniu, ze funkcjonowały one jednocześnie jest zjawiskiem niespotykanym na Podlasiu.

W latach 1469 – 1476 za panowania Kazimierza Jagiellończyka ogromny pas lasów ciągnący się od środkowego Bugu w kierunku północnym przez górną Narew po rzekę Biebrzę został podzielony na części zwane Puszczami, które podlegały poszczególnym zamkom i dworom. Część przylegającą do błot poleskich nad rzeką Leśną do źródeł rzeki Narewki i Narwi przydzielono do zamku Kamieniec i nazwano Puszczą Kamieniecką. Z upływem czasu przyjęła ona nazwę Puszczy Białowieskiej od dworu hospodarskiego Białowieża, o którym pierwsze wzmianki datuje się na rok 1409. Puszczę sąsiadującą z nią od zachodu przydzielono dla zamku w Bielsku i nazwano Puszczą Bielską. Natomiast pomiędzy górną Narwią, a Narewką znajdowała się Puszcza Narewska. Tereny puszczańskie rozciągające się nad rzeką Narew i jej dopływami tj. Narewką, Krzywczykiem, Makówką, Chrabostówką, Łosinką, Ruską, Trościanicą, Małynką, Hoźną i Olszanką należały do hospodarskiego zamku w Bielsku i były jego północno – wschodnimi rubieżami, graniczącymi z Puszczą Białowieską, Narewską, Jałowską i Błudów.

W okolicach przeprawy przez rzekę Narew na trakcie Bielsk – Grodno oraz nad prawobrzeżnymi dopływami Narwi: Hoźną, Małynką i Trościanicą powstał w XV wieku rozległy kompleks wsi bojarskich. Tworzyły go wsie: Ancuty, podległe dworowi w Ancutach oraz Iwanki, Saki, Rohozy i Żywkowo przypisane dworowi w Hoźnej. Natomiast w latach 1494 – 1506 założono dwór Trościanica.

Powstałe wsie bojarskie, pozostające pod zarządem zamku bielskiego uwypuklają znaczenie średniowiecznej przeprawy przez rzekę Narew. Ich zwarty kompleks tworzył w puszczy w XV wieku osadniczy pas obronny chroniący północno – wschodnie tereny podległe zamkowi hospodarskiemu w Bielsku.